Son yıllarda devasa bir furya haline gelen soulslike nedir, bu tür oyunları diğerlerinden ayıran özellikler nelerdir? Eğer siz de bu soruların yanıtını merak ediyor ve alt türlerin detaylarına girmeyi seviyorsanız, doğru yerdesiniz. Bildiğiniz gibi son yıllarda, özellikle 2022 sonrasında bu alt tür iyice şahlandı ve bugün de popülerliğini korumaya devam ediyor. Peki nedir bunu bu kadar cazip kılan veya oyuncuların tutkuyla bağlanmasını sağlayan? Gelin birlikte göz atalım.
Soulslike nedir?
Soulslike türü, aksiyon rol yapma janrasının bir alt türüdür. Aslında aksiyon rol yapma oyunları da RYO ve aksiyon türünün harmanlanmasından oluşur. Yani soulslike veya “souls benzeri” olarak adlandırılan oyunlar, spesifik bir türdür ve çok dar bir çember içerisinde yer alırlar. Günümüzde bu kapsam biraz genişliyor olsa da hemen hemen bu türdeki oyunların hepsi benzer özellikleri taşırlar.
Soulslike türü genelde zor ve karanlık fantezi temasını işlemesiyle öne çıkar. Kökenleri FromSoftware’in geliştirdiği Demon’s Souls ve Dark Souls üçlemesine dayanır. Yani bu tür oyunlar, genelde bahsi geçen oyunların tasarım anlayışını temel alırlar. Türün temellerini de oyunlarıyla FromSoftware atmıştır. İsmi ise zaman içerisinde eleştirmen ve geliştiricilerin kullanımıyla son formu olan “Soulslike” olarak belirlenmiştir. Tabii doğrudan FromSoftware tarafından geliştirilen soulslike oyunlar için de ayrıca “Soulsborne” tabiri kullanılır. Ancak bu bir türü değil, daha ziyade spesifik bir durumu temsil eder.
Soulslike oyunların öne çıkan özellikleri
Yine de dönüp bakıldığında soulslike, aksiyon rol yapma türünün bir alt türüdür. Yani bütün soulslike oyunlar özünde aksiyon rol yapma oyunlarıdır, ancak tüm aksiyon RYO’lar birer soulslike değildir. Bu tür oyunların öne çıkan özellikleri ise şu şekildedir:
- Zor olurlar: Bu tür oyunların çoğu zor bir oynanışa sahip olur ve oyunda ilerleyebilmek için karakteri isabetli şekilde geliştirmek, deneme/yanılma yollarına başvurmak gerekir. Çoğu zaman oyuncular birbirlerinden veya internetteki rehberlerden de faydalanırlar ki bu çok doğaldır.
- Oyunun dünyasına ve desenine uyum sağlamak için çokça kez kaybetmek gerekir: Soulslike oyunlarda tasarımsal olarak “kaybetmekten öğrenmek” üzerine yapılar inşa edilir. Oyuncular yenildikçe daha fazlasını öğrenir ve öğrendikleri şeyleri doğru uygulayarak ilerlemeye devam ederler. Bu dünyadaki tuzaklar, kayıt noktaları veya boss savaşlarındaki desenleri hatırlamak gibi somut nesneler üzerinden bir öğrenmeyi de kapsar.
- Çevresel anlatı ön plandadır, doğrudan hikâye sunmazlar: Soulslike oyunlarda hikâye genelde çevresel anlatı yöntemleriyle sunulur. Doğrudan veya yoğun sinematiklerle bezeli bir anlatıdan söz etmek mümkün değildir. Bu tür oyunlarda hikâye doğrudan paylaşılmaz, oyuncu tercihi doğrultusunda detayları öğrenir, anlar ve ilerler. Ancak hikâyeyi geri plana atarak oynamak da mümkündür.
- Kaşıkla verip kepçeyle alırlar: Bu tür oyunlarda her kazanım küçüktür ve oyuncu yenildiğinde ciddi kayıplara uğrar. Bu nedenle dikkat gerektirirler ve düşünmeden yapılan her davranışın bir sonucu olması beklenerek tasarlanmıştır. Örneğin bu tür oyunların çoğunda bir rün sistemi yer alır ve oyuncu sonraki kayıt noktasına ulaşana kadar ölmesi durumunda, o ana kadar topladığı rünleri kaybeder. Tekrar elde etmek için, aynı mücadeleyi vermesi gerekir.
- Keşif anlamlıdır ve ödüllendirir: Soulslike oyunlarda keşif yapmak tehlikelidir, bu nedenle de oldukça anlamlıdır. Risk & ödül dengesinin iyi oturtulduğu örneklerde keşif yapmak çoğu zaman tercihe bağlı değil, gereklidir. Tabii ki çok yetenekli oyuncular bunu bir mücadele haline getirerek keşif yapmadan, mümkünse ilerleme kaydetmeden bu tür oyunları bitirmeye de çalışırlar. Zamanla bu durum bir topluluk etkinliği haline bile gelmiştir.
- Kayıt noktaları bellidir, topluluk tarafından “Bonfire” olarak anılır: Bu tür oyunlarda ilerlemenizi istediğiniz yerde anlamlı ve soyut bir şeye dönüştüremezsiniz. Dark Souls serisinde tanıtılan ve sonra alt türün mutlak özelliklerinden birisi haline gelen “bonfire” sistemi öne çıkar. Oyuncu ilerlemesini kaydetmek için bu bölgeye ulaşıp, ilgili nesneyle etkileşime girmelidir. Bu etkileşim oyunu kaydeder, becerilerin geliştirilmesini sağlar ancak kullanıldığında geride bıraktığı tüm düşmanlar yeniden ortaya çıkarlar. Sistem ilk kez FromSoftware efsanesi Hidetaka Miyazaki tarafından Demon’s Souls’ta tasarlanmış ve soulslike türünün vazgeçilmezlerinden birisi haline gelmiştir.
- Genelde karanlık fantezi temasını ele alırlar: Demon’s Souls ve Dark Souls serisinde olduğu gibi bunlardan esinlenen soulslike oyunlar da genelde karanlık fantezi temasını ele alırlar. Yakın zamanlı örnekleri arasında Lords of the Fallen (2023) gösterilebilir. Aynı şekilde önümüzdeki dönemde piyasaya sürülecek Wuchang: Fallen Feathers gibi oyunlarda da hala bu esinlenmeyi görmek mümkündür.
İlginizi Çekebilir: Roguelike nedir?
Soulslike türü ilk kez nasıl ortaya çıktı?
Soulslike türündeki oyunların Demon’s Souls ve Dark Souls serisinin ardından yürüdüğünü düşünürsek, türün ilk ortaya çıkış tarihi olarak 2009’u gösterebiliriz. Bu da aslında diğer türlerle kıyaslandığında ne kadar genç olduğunu gözler önüne seriyor. FromSoftware’in türe öncülük eden oyunlarının çıkış tarihleri şu şekilde:
| Oyun | Çıkış Tarihi |
|---|---|
| Demon’s Souls | 5 Şubat 2009 |
| Dark Souls | 22 Eylül 2011 |
| Dark Souls 2 | 11 Mart 2014 |
| Dark Souls 3 | 24 Mart 2016 |
Soulslike türünün çeşitli örnekleri
Bu türde oyunlar kısa sürede yaygınlaştı ve 2020’den sonra da altın çağına başladı diyebiliriz. Özellikle 2019’da Sekiro: Shadows Die Twice ve 2022’deki Elden Ring’in büyük başarısıyla birçok geliştirici şirket gözünü bu türün üzerine dikti. Hatta bu türü farklı şekilde ele alan, çeşitli mekaniklerle harmanlayan oyunlar da gördük. Mesela, bunlar arasında en yeni örnek, 2D platformer & metroidvania türünü soulslike ile harmanlayan Tails of Iron 2: Whiskers of Whisper olabilir. Tasarım anlayışını kendi formülüne uyarlayan birçok geliştirici de benzer örnekler sunmaya devam ediyor. Bu da türün diğer kategorilere sıçrayarak kapsamının genişlemesine yardımcı oluyor.
Doğrudan alıştığımız şey olan “souslike” türündeki oyunlar arasından dikkat çekenler ise şöyle:
- Lies of P | 2023, Neowiz
- Black Myth: Wukong | 2024, Game Science
- Sekiro: Shadows Die Twice | 2019, FromSoftware
- ELDEN RING | 2022, FromSoftware
- Lords of the Fallen | 2023, CIGames
- Wo Long: Fallen Dynasty | 2023, KOEI TECMO Games
- Salt and Sanctuary | 2016, Ska Studios
- Remnant 2 | 2023, Gunfire Games
- NioH | 2017, Team Ninja
- Rise of the Ronin | 2024, Team Ninja
- Bloodborne | 2016, FromSoftware
- Mortal Shell | 2021, Cold Symmetry
- Code Vein | 2019, Bandai Namco Studios
